Zdrojowi tekst starnë Robòta (fizyka)

Fizyka - Teoria – Praca



'''Robòta'''

== Robóta na płaszczëznie ==

[[Òbrôzk:Mehaaniline_töö.png‎|thumb]]

Mechanicznô robòta je tej wëkònywónô, cziej pod cëskã [[sëła|sëłë]] cało je przësuwóny na jakąs dalekòsc.
 
Robòta je wikszô, czej wëkònëje jã wikszô sëła, abò przesëniãcé (drëga) je wikszé.

Mòdło na robòtã (òznôcziwô sã lëtrą W) z risunkù:
 


Niech sëła F wpłiwô na cało pòd nórtã α do czerënkù ruchù cała:
 
Pò rozłożenim sëłë F na skłôdné òkôzało sã, że robòtã wëkònëje blós skłôdnô FX. Z risunkù:
 
Wëkònónô robòta wënoszô tej:
 

Je to òstateczné mòdło na robòtã, dze α to nórt midze wektórã przesëniãcégò s a wektórã dzejający sëłë F.


Jednôstką robòtë w [[układ SI|ùkładze SI]] je [[dżul]]:
 

Jeden dżul je to robòta, jakô je wëkònóny sëłą jednégò niutona na drodze jednégò métra, ale ta sëła dzejô w czerënkù przesuwaniégò cała.

Chcemë rozpatrzëc òsóbny przëpôdczi:

[[Òbrôzk:‎Praca_a_kat_dzialania_sily.svg‎|thumb]]


== Robóta w leftcë ==

[[Òbrôzk:‎Rownia tarcie.svg|thumb]]

<math id="(1)">\alpha=0^\circ\Rightarrow \cos \alpha = 1</math> 

wektór sëłë mô zgódny zwart ze zwartã wektóra przesëniãcégò:
 

<math id="(2)">0^\circ < \alpha <90^\circ \Rightarrow \cos \alpha > 0</math> 

Wektór sëłë twòrzi z wektórã przesëniãcégò òstri nórt:
 

<math id="(3)">\alpha = 90^\circ \Rightarrow \cos \alpha = 0</math> 

wektórë sëłë ë przesëniãcégò są do se prostopadłé:
 

<math id="(4)">90^\circ < \alpha <180^\circ \Rightarrow \cos \alpha < 0</math> 

wektór sëłë twòrzi z wektórã przesëniãcégò rozemkłi nórt
 

<math id="(5)">\alpha = 180^\circ \Rightarrow \cos \alpha = -1</math>

wektór sëłë mô zwart procëmny do zwatù wektóra przesëniãcégò:
 


W tim przëpôdkù sëła hamùje cało i wekònëje ùjemną robòtã.

Bôczenié! W całim tim dzélu zakòdómë, że wôrtosc sëłë je stałô.
== Bibliografiô ==

Roman Grzybowski "Fizyka i astronomia w gimnazjum" wyd. OPERON

[[Kategòrëjô:Fizyka]]